Việt Nam cần nhiều hơn nữa những công nghệ và giải pháp mới cho ngành cơ khí trong tương lai - Ảnh minh họa
Thực trạng của ngành cơ khí tại Việt Nam hiện nay đang được phản ánh một cách rõ nét qua các con số thống kê về cơ cấu nhóm hàng nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm 2023. Đặc biệt, nhóm hàng tư liệu sản xuất ước đạt 142,66 tỷ USD, chiếm tỷ lệ lên đến 93,7% trong tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu. Trong đó, nhóm hàng máy móc thiết bị và dụng cụ phụ tùng chiếm khoảng 44%, trong khi nhóm hàng nguyên, nhiên, vật liệu chiếm tới 49,7%. Những con số này không chỉ cho thấy sự phụ thuộc của ngành cơ khí vào nguồn nguyên liệu và thiết bị nhập khẩu mà còn phản ánh những thách thức mà ngành này đang phải đối mặt trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Giới chuyên gia trong ngành cho rằng, với vai trò là hạt nhân của các ngành công nghiệp, ngành cơ khí có nhiệm vụ quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp các công cụ, thiết bị và máy động lực cho tất cả các lĩnh vực kinh tế. Do đó, các doanh nghiệp nội địa trong ngành cơ khí chính xác, máy công cụ và gia công kim loại cần phải trở thành “lá cờ đầu” trong việc đổi mới công nghệ và cải tiến quy trình sản xuất. Theo ước tính, quy mô thị trường ngành cơ khí chế tạo tại Việt Nam từ nay đến năm 2030 sẽ đạt khoảng 310 tỷ USD, một con số đầy hứa hẹn nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho các doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh.
Dự báo cho thấy, đến năm 2030, giá trị của các ngành máy móc, thiết bị và cấu kiện cho các công trình nhiệt điện, thủy điện, hóa chất, khai thác và chế biến khoáng sản sẽ đạt khoảng 120 tỷ USD. Bên cạnh đó, máy xây dựng, nông nghiệp và chế biến nông, lâm sản cũng sẽ đóng góp khoảng 15 tỷ USD vào tổng giá trị này. Các loại thiết bị tiêu chuẩn như quạt, động cơ và thiết bị thủy lực dự kiến sẽ mang lại giá trị khoảng 10 tỷ USD. Đặc biệt, giá trị cho lĩnh vực thiết bị đường sắt tốc độ cao được ước tính khoảng 35 tỷ USD, trong khi đường sắt đô thị sẽ đạt khoảng 10 tỷ USD. Ngành công nghiệp ô tô cũng không kém phần quan trọng khi dự kiến sẽ đạt giá trị lên tới 120 tỷ USD.
Theo ông Hà Minh Hiệp, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đo lường Chất lượng Việt Nam, công nghệ tự động hóa đã và đang mang đến những giải pháp tối ưu cho các doanh nghiệp trong ngành cơ khí trong quá trình sản xuất. Do đó, Việt Nam cần phải đầu tư nhiều hơn nữa vào các công nghệ và giải pháp mới trong tương lai để có thể bắt kịp với xu hướng phát triển của thế giới. Ông nhấn mạnh rằng, việc áp dụng công nghệ tự động hóa không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn cải thiện chất lượng sản phẩm, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp.
Đồng quan điểm với ông Hiệp, ông BT Tee, Tổng giám đốc Công ty Informa Markets Việt Nam, cho biết rằng trước áp lực cạnh tranh ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp cơ khí của Việt Nam cần phải tiếp cận những sản phẩm máy công cụ và công nghệ cơ khí tiên tiến nhất. Việc cập nhật những xu hướng mới nhất của ngành sẽ giúp các doanh nghiệp xây dựng nền sản xuất thông minh trong tương lai. Ông BT Tee cũng nhấn mạnh rằng, các doanh nghiệp cần phải nhận thức rõ rằng cơ khí chính xác là nền tảng của ngành cơ khí. Nếu không có sự góp mặt của cơ khí chính xác, các ngành sản xuất khác sẽ gặp khó khăn trong việc vận hành hiệu quả.
Theo đó, một trong những vấn đề quan trọng mà các doanh nghiệp nội địa cần phải giải quyết để phát triển ngành cơ khí của Việt Nam trong tương lai là tập trung vào tự động hóa, các tính năng thông minh, Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) và các hệ thống máy tiện cơ khí nâng cấp được điều khiển bằng máy tính. Việc áp dụng những công nghệ này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng được nhu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.
Trong xu hướng phát triển này, triển lãm và Hội thảo Quốc tế lần thứ 19 về Cơ khí Chính xác và Sản xuất Chế tạo (MTA Vietnam) đã chính thức được khai mạc tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), TP.HCM từ ngày 04 đến 07 tháng 7 năm 2023. Sự kiện này mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước tìm kiếm đối tác tiềm năng, kết nối kinh doanh sâu rộng và tiếp cận những cải tiến công nghệ mới nhất trong ngành cơ khí. MTA Vietnam 2023 đã thu hút hơn 400 nhà trưng bày đến từ hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm Hoa Kỳ, Canada, Anh, Ý, Đức, Bỉ, Thụy Sĩ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ, Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Thái Lan và nhiều quốc gia khác.
Bà Karen Yu, Giám đốc Hiệp hội Phát triển Ngoại thương Đài Loan (TAITRA), đã đánh giá cao tiềm năng phát triển của thị trường Việt Nam. Bà cho rằng đây là một thị trường phát triển nhanh, năng động và có nhiều cơ hội hợp tác, phát triển. Do đó, máy móc của Đài Loan và các nước phát triển khác có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng và khắt khe của lĩnh vực sản xuất tại Việt Nam, đồng thời tạo ra lợi ích chung cho cả hai bên. Đại diện TAITRA cũng kỳ vọng rằng triển lãm sẽ mang đến những cơ hội học tập và hợp tác phát triển cho các doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp cơ khí Việt Nam, mở ra một chương mới về sáng tạo và tự động hóa trong ngành.
Như vậy, ngành cơ khí Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức. Để có thể phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh, các doanh nghiệp cần phải chủ động đổi mới công nghệ, cải tiến quy trình sản xuất và tìm kiếm những giải pháp tối ưu nhất. Việc hợp tác với các đối tác quốc tế, tham gia các triển lãm và hội thảo cũng là một trong những cách hiệu quả để các doanh nghiệp có thể cập nhật những xu hướng mới nhất và mở rộng mạng lưới kinh doanh của mình. Chỉ khi đó, ngành cơ khí Việt Nam mới có thể phát triển mạnh mẽ và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế của đất nước trong tương lai.
Tình hình hiện tại của ngành cơ khí Việt Nam
Ngành cơ khí Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự cạnh tranh khốc liệt từ các quốc gia khác. Sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và thiết bị nhập khẩu đã tạo ra một rào cản lớn cho sự phát triển bền vững của ngành. Các doanh nghiệp trong nước cần phải tìm ra những giải pháp hiệu quả để giảm thiểu sự phụ thuộc này, đồng thời nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm.
Đầu tư vào công nghệ mới
Để có thể phát triển mạnh mẽ trong tương lai, ngành cơ khí Việt Nam cần phải đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ mới. Việc áp dụng các công nghệ tiên tiến như tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và Internet vạn vật sẽ giúp các doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp cạnh tranh tốt hơn trên thị trường trong nước mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu ra thị trường quốc tế.
Hợp tác quốc tế
Hợp tác với các đối tác quốc tế cũng là một yếu tố quan trọng giúp ngành cơ khí Việt Nam phát triển. Tham gia các triển lãm và hội thảo quốc tế sẽ giúp các doanh nghiệp trong nước tiếp cận được những công nghệ mới nhất, đồng thời mở rộng mạng lưới kinh doanh và tìm kiếm cơ hội hợp tác. Việc này không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn tạo ra những cơ hội phát triển bền vững cho ngành cơ khí Việt Nam.
Kết luận
Ngành cơ khí Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức. Để có thể phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh, các doanh nghiệp cần phải chủ động đổi mới công nghệ, cải tiến quy trình sản xuất và tìm kiếm những giải pháp tối ưu nhất. Việc hợp tác với các đối tác quốc tế, tham gia các triển lãm và hội thảo cũng là một trong những cách hiệu quả để các doanh nghiệp có thể cập nhật những xu hướng mới nhất và mở rộng mạng lưới kinh doanh của mình. Chỉ khi đó, ngành cơ khí Việt Nam mới có thể phát triển mạnh mẽ và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế của đất nước trong tương lai.
